BYD, Türkiye yatırımıyla Batılı rakiplerine uyarı atışı yaptı

Emre ERGÜL

Çinli elektrikli araç üreti­cisi BYD, yaklaşık 1 mil­yar dolarlık yatırımla Türkiye’de bir üretim tesisi ku­racak. Şirketle Sanayi ve Tekno­loji Bakanlığı arasında imzala­nan anlaşmaya göre, yılda 150 bin elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretilecek. Bir AR-GE merkezi kurulacak. 2026 sonun­da açılacak tesislerde doğrudan 5 bin kişi istihdam edilecek.

Pazartesi atılan imzalar, dün dünya medyasında manşetleri süsledi. Küresel medya, BYD’nin dünyaya açılmasına dikkat çe­kerken, ekonomi basını habe­ri gümrük vergilerinden gördü: “Avrupa Birliği (AB), Çin’de üre­tilen EV’lerin Birlik üyesi ülke­lere ithalatında yüzde 38.1’e va­ran oranlarda ilave vergi uygula­yacak. BYD, Türkiye yatırımıyla bundan muaf olacak.”

İşte BYD yatırımının dünya ba­sınındaki yankıları:

BBC (İngiltere): Tesla’nın Çinli rakibi Türkiye’de 1 milyar dolarlık tesis kuruyor. Duyuru, Çinli EV üreticilerinin Avrupa Birliği ve ABD’de artan baskıyla karşı karşıya kaldığı bir dönem­de geldi. Türkiye, AB Gümrük Birliği’nin bir parçası; bu da ül­kede üretilen ve Blok’a ihraç edi­len araçların ek tarifeden mu­af olabileceği anlamına geliyor. ABD’li yatırımcı Warren Buf­fett’ın desteklediği BYD, Elon Musk’un Tesla’sından sonra dünyanın en büyük ikinci elekt­rikli araç şirketi.”

Financial Times (İngil­tere): “İkinci büyük elektrik­li araç üreticisi, Blok’un Çin it­halatına erişimi kısıtlamasıyla AB üretimini genişletiyor. BYD ayrıca Macaristan’da da gelecek yıl üretime başlayacak bir tesis kuruyor ve bu ülkede ikinci bir tesis kurmayı düşünüyor. Tür­kiye, Hyundai, Toyota, Renault ve Ford gibi yabancı grupların çoğunlukla ortak girişimler yo­luyla ülkede faaliyet gösterdiği büyük bir otomotiv endüstrisi­ne sahiptir.

Otomobil üreticile­ri geçen yıl Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon araç üretti. UBS’deki analistler, Avrupa’daki yerel üre­timin her zaman AB gümrük ver­gilerinin ‘olası bir sonucu’ oldu­ğunu söyledi: ‘BYD zaten bu ne­denle Macaristan’da bir tesise yatırım yapıyor. Doğu Avrupa’da üretilen Çin otomobilleri, büyük Avrupalı rakipleri tarafından üretilen otomobillere göre hâlâ kabaca yüzde 25’lik bir maliyet avantajına sahip.’ BYD’li yetkili­ler de ‘Çin’den Avrupa’ya otomo­bil göndermek uzun vadeli olma­yacak. Uzun vadede yerel üretim yapmaktır’ dedi.”

Reuters (İngiltere): “Anlaş­ma, Aralık 2023’te Çin’e yapılan ziyaretten bu yana Çinli yetki­lilerle yapılan görüşmelerin so­nucu.”

Elektrek (ABD): “Anlaş­ma, BYD’nin ilk fabrikasını Tay­land’da açmasının ardından gel­di; yurtdışı pazarlarda geniş­lerken Brezilya ve Meksika’da başka fabrikalar da planlanıyor. BYD, AB’de satılan her Seal U modelinden yaklaşık 14 bin 300 euro (15 bin 360 dolar) kazanı­yor. BYD ikinci çeyrekte 426 bin 39 EV sattı. Tesla, ‘dünyanın en büyük EV üreticisi’ ünvanını çok az farkla (443 bin 956) alabildi.”

Investors Business Daily (ABD): “Çin’in BYD’si bu hare­ketle Tesla dahil Batılı elektrik­li araç üreticisi olan rakiplerine uyarı atışı yaptı. Ezeli rakip Tes­la (TSLA), 2023’te çeşitli Avru­pa pazarlarında EV satışlarına hakim oldu. BYD’nin elektrikli araçlarının çoğu hâlâ Çin’de sa­tılıyor ancak satışlar, Avrupa da dahil olmak üzere kendi ana pa­zarı dışında artıyor.”

Nikkei Asia (Japonya): “Türkiye’nin sert oyunu işe ya­ramış gibi görünüyor. Bu, Türki­ye’de yabancı bir üreticinin sa­hip olduğu ilk EV fabrikası ola­cak. BYD, 2004 yılında AB’ye katılan ve euroya geçmeye ha­zırlanan Macaristan’da haliha­zırda bir fabrika inşa ediyor. Bir Türk fabrikası bu planları des­tekleyecek.”

France 24 (Fransa): “Yıllık 100-125 bin araç kapasiteli bir fabrika makul bir yatırım ola­cak.”

Bloomberg (ABD): “Çin’in BYD’si, 1 milyar dolarlık Türkiye fabrikası için imzayı bastı, gözü Avrupa’da.”

Benzinga (ABD): “Warren Buffett’ın desteklediği BYD, Tür­kiye’de.”

Carscoops (ABD): BYD, Tür­kiye fabrikasıyla AB’yi atlata­cak.”

South China Morning Post (Çin): “Yeni fabrika BYD’nin Av­rupa Birliği’ne erişimini iyileş­tirecek.”

Seeking Alpha (ABD): “Bir diğer Çinli EV üreticisi SWM de Türkiye’ye gidiyor.”

Agenzia Nova (İtalya): “Çin’in BYD’si Türkiye’ye fabri­ka açıyor.”

News.Az (Azerbaycan): “İmza sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BYD eki­biyle İstanbul’da görüştü.”

BYD, Türkiye’de 2024’ün ilk yarısında bin 426 adet satıldı

“Bugün, Yarın, Daima” mottosuyla Ekim 2023’te Türkiye pazarına giren ve dün ülkeye yatırım kararını duyuran dünyanın lider elektrikli araç ve batarya üreticilerinden BYD (Build Your Dreams), özellikle batarya teknolojileri ve yenilikçi tasarım yaklaşımıyla dikkati çekiyor. Dünya çapında hibritler de dahil olmak üzere geçen yıl yaklaşık 3 milyon elektrikli otomobil satan BYD, iki modeliyle yer aldığı Türkiye pazarında yılın ilk 6 ayında bin 426 adetlik satış rakamına ulaştı.

Çinli markalar Türkiye’de yüzde 10’luk pazar payına ulaştı

Türkiye’de yılın ilk 6 ayında yüzde 10’luk pazar payına ulaşan Çin otomobil marka­ları, Türkiye’de yatırım konu­sunda eylem ve strateji plan­larını duyurmaya başladı.

BYD’nin Türkiye’ye yönelik yaklaşık 1 milyar dolarlık ya­tırım kararının, bir “kelebek etkisi” yaparak Türkiye’de yatırım yapmayı planlayan DFSK, Skywell, Chery, MG ve SWM gibi diğer Çin markala­rına da olumlu yansıyacağı öngörülüyor.

Bolat: Türkiye’nin yatırımcılara sunduğu fırsatların göstergesi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, BYD’nin Türkiye’ye yatırım kararını şöyle değerlendir­di: “Bu yatırım, Avrupa’nın en önemli otomobil üretim üslerinden biri olan ülkemi­zin, yatırım ortamı, güçlü üretim, nitelikli insan gücü, etkin şekilde hayata geçirdi­ğimiz Gümrük Birliği ve geniş serbest ticaret anlaşmaları ağı ile yatırımcılara sunduğu fırsatların güçlü bir göster­gesidir. Ticaret Bakanlığı ola­rak ilgili tüm kurumlarımızla koordinasyon halinde, yerli üretim, istihdam ve ihracat hedeflerimiz doğrultusun­da ülkemize yapılacak doğ­rudan yatırımlara yönelik projeksiyonlar temelinde, ülkemiz politikalarına katkı­lar sağlamaya kararlılıkla de­vam edeceğiz.”

Kacır’dan “Başka markalarla da görüşmeler var” mesajı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, BYD anlaşması ve Türkiye’nin milli otomobili TOGG için konuştu: “Yeni nesil araç gelişimi adına başka markalarla da görüşmeler var. Ben de bir TOGG kullanıcısıyım. TOGG’u ihracata hazırlıyoruz. Mutlaka küresel pazardan da pay almak istiyoruz. Türkiye yeni teknolojilerin geliştirildiği bir merkez üssü olacak.”

ODMD listesinde Çin menşeli marka sayısı 11’e yükseldi

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, ODMD listesine yeni Çin firmalarının da dahil olmasıyla pazardaki toplam marka sayısı 54’e ulaştı. Son dönemde Çin markalarının Türkiye’ye ilgisinde belirgin bir artış gözlenirken, bu durum pazara giren firma sayısına da yansıdı.

Türkiye otomotiv pazarında Skywell, MG, Chery, Leapmotor, Seres, Maxus, Hongqi, DFSK, BYD, NETA ve SWM olmak üzere 11 Çin menşeli marka bulunuyor. Bu listeye yakın zamanda Jaecoo markasının da eklenmesiyle Çin menşeli marka sayısının 12’ye yükselmesi bekleniyor. DFSK ve Chery içten yanmalı motora sahip otomobilleri Türkiye pazarında satışa sunarken, MG hem elektrikli hem içten yanmalı, diğer markalar da elektrikli modelleriyle boy gösteriyor. Lüks segment otomobil satan Voyah ise ODMD’de listelenmiyor. Ayrıca DFSK ve Maxus markaları hafif ticari araç satışı da yapıyor.

Çin otomotiv firmalarının Türkiye’de ocak-haziran dönemindeki satış sayılarına bakıldığında, Chery 34 bin 501 satışla ilk sırada yer aldı. 11 bin 74 adet satış sayısına ulaşan MG ikinci, bin 426 satış yapan BYD de üçüncü oldu. DFSK, otomobil ve hafif ticari olmak üzere 438 satışla dördüncü, Maxus 195 satışla beşinci sırada konumlandı.

Şi ile Orban Pekin’de görüştü

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Macaristan Başbakanı Victor Orban, Çin’in başkenti Pekin’de bir araya geldi. İki lider, görüşmede Rusya- Ukrayna Savaşı’nı ele aldı. Görüşmede uluslararası topluma, Rusya ve Ukrayna’nın doğrudan görüşmelere yeniden başlamasına yardımcı olması çağrısı yapan Şi, Orban’ı Ukrayna krizinin siyasi çözümünü teşvik etme çabalarından dolayı takdir ettiğini dile getirdi.

Porsche, yılın ilk yarısında Çin etkisiyle daha az otomobil sattı

Alman otomotiv üreticisi Volkswagen Grubu’nun lüks markası Porsche, küresel araç teslimatlarının yılın ilk yarısında Çin’de talebin azalmasıyla 2023’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 7 azaldığını bildirdi.

Porsche, yılın ocak-haziran dönemine ilişkin araç teslimat sonuçlarını duyurdu.

Buna göre, lüks otomobil üreticisinin araç teslimatları yılın ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 azalarak 155 bin 945’e geriledi.

Porsche, söz konusu dönemde Çin’de yıllık yüzde 33’lük bir düşüşle 29 bin 551 araç teslimatı gerçekleştirdi. Şirketin açıklamasında, “Bunun başlıca nedenleri Çin pazarında süregelen gergin ekonomik durum ve değer odaklı satışlara odaklanılmasıdır” denildi.

Alman üreticinin Çin’e yapılan teslimatlar küresel teslimatlarının yaklaşık yüzde 20’sini oluştururken, şirket Avrupa Birliği (AB) ve Çin arasındaki gümrük vergisi geriliminden etkileniyor. Porsche’nin Kuzey Amerika’daki teslimatları yılın ilk 6 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6 azalarak, 36 bin 558’e gerilerken, şirketin ana pazarı olan Almanya’da teslimatlar yüzde 22 artarak 20 bin 811 araca ulaştı.

Yılmaz: Uzun vadeli uluslararası sermaye girişleri daha da hızlanacak

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, elektrikli araç üreticisi Çin menşeli BYD firmasının Türkiye’ye yapacağı yatırımın orta vadede ihracata ciddi katkılar sunmasını ve cari açığı daha da düşürmesini beklediklerini belirtti: “Uyguladığımız politikalarla yatırım ortamının iyileştiği dönemde gerçekleşen bu yatırımla birlikte, uzun vadeli uluslararası sermaye girişlerinin daha da hızlanmasını ve cari açığımızın finansman kalitesinin iyileşmesini öngörüyoruz. Bu yatırımın, orta vadede ihracatımıza da ciddi katkılar sunmasını ve halihazırda düşen cari açığımızı daha da düşürmesini bekliyoruz. Süreçte emeği geçen tüm kurumlarımızı tebrik ediyorum.”